Genel
Kronik Düşüğe Dikişi Önlem: Servikal Serklaj
Rahim ağzı yetmezliği probleminin de neden olduğu erken doğum, rahim ağzı dikişi yani serklaj yöntemi ile ortadan kaldırılabiliyor. Bu yöntem ile uygun hastalarda yüksek oranda kazanılan başarı ve hastaların sağlıklı bebeklere sahip olmaları rahim ağzı yetmezliği sorunu olan anne adaylarına umut ışığı oluyor.
Bebeğinizi, kollarınıza daha erken alma düşüncesi size bir an bile güzel gelse de, erken doğum bebeğin sağlığını riske atacak birçok faktörü beraberinde getiriyor. Bunun için gebelik süresinde, erken doğum riskinin belirlenip buna yönelik tedavi uygulanması gerekiyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Arda Lembet, rahim ağzı yetmezliğinde serklaj yöntemi hakkında bilgilendirmede bulunuyor.
Birçok Bebek Erken Doğum Sebebiyle 1 Yaşına Girmeden Kaybediliyor
Dünyada her yıl 13 milyon “prematüre bebek” doğuyor ve bunların 1 milyonu henüz 1 yaşına girmeden kaybediliyor. Genel gebe popülasyonunda sıklığı yüzde 12.5’e varan erken doğum, anne karnındaki ve ilk 28 gündeki bebek kayıplarının yüzde 70’inden sorumlu. Tüm cerebral palsylerin (beyin felci) yüzde 50’si ve çocukluk çağı körlüklerinin yüzde 30’u erken doğuma bağlı. Anne, fetüs sağlığı ve genel toplum üzerine olan etkilerinden dolayı erken doğumu erkenden tanımak, tahmin etmek, engellemeye çalışmak çok büyük bir önem taşıyor.
Erken doğum eylemi içinde önemli bir grubu da rahim ağzı yetersizliklerinin oluşturduğunu belirten Doç. Dr. Arda Lembet, rahim ağzı (serviks ) yetmezlik tanımlamasının, hikaye ve ultrasonografi bazlı yapılabildiğini kaydediyor. Doç. Dr. Lembet, sadece hikaye bazlı tanımlamada, rahim ağzının ağrısız olarak açılması sonucu tekrarlayan 2.trimester kayıp ve düşükleri olarak tarif edilebileceğini, burada kayıpların en az 2 tane olması ve 28. gebelik haftasından önce oluşmasının dikkate alınması gerektiğini önemle vurguluyor.
Bir başka tanı da ultrasonografik rahim ağzı ölçümüne dayanmaktadır ki, bu grupta rahim ağzının 24. gebelik haftasından önce 25 mm altında olması veya muayenede rahim ağzında ileri progressif değişiklik gözlenmesi gerekmektedir. Bu grupta hikayede 14-36 gebelik haftaları arasında 1 ve 1 den fazla gebelik kaybı olmalıdır. Rahim ağzının 25 mm altında olduğu durumlarda, geçmişinde kayıp olmayan hastalarda şayet rahim ağzı yetmezliği için önemli başka bir risk faktörü varsa yine tanı kapsamı içine alınabilirler.
Doç. Dr. Lembet, rahim ağzı yetmezliği tanısında vajinal yoldan ultrasonografik olarak rahim uzunluğu ölçümü yönteminin uygulamaya sokulmasıyla tanı koyulan hastalarda artış olduğunu ve toplumdaki sıklığının yüzde 2-5’lere kadar yükseldiğini belirtiyor. İleri yaş gebelikleri, çoğul gebelikler ve geçmişte rahim ağzına LEEP, soğuk konizasyon ve ardışık histeroskopiler uygulanan hastaların eskiye göre daha fazla gebe kaldığını belirten Doç. Dr. Lembet, bu nedenle rahim ağzı yetmezliği görülen hastalarda artış olduğunu kaydediyor.
Doğru Tedavi İle Sağlıklı Bebeklere Kavuşmak Mümkün
Doç. Dr. Arda Lembet, geçmişinde erken doğum yapan hastalara sonraki gebeliklerinde uygulanacak progesterone tedavisi, ardışık transvajinal yoldan yapılacak rahim ağzı uzunluğu ölçümleri ve kısalan servikslerde rahim ağzına atılacak servikal serklaj denen rahim ağzı dikişi ile uygun hastalarda yüksek oranda başarı sağlandığını ve hastaların sağlıklı bebek doğurma şanslarının arttığını söylüyor.
Serklaj işleminin ya hikaye bazlı veya ultrasonografik bazlı veya da fizik muayenede saptanan açıklığa bağlı olarak atılabildiğini vurgulayan Doç. Dr. Lembet, işlem öncesi hastaların monitörize edilip rahimde ağrı olmadığının saptanması, işlem öncesi rahim ağzından alınacak kültürler ile rahim ağzı enfeksiyonunun ekarte edilmesi, ayrıca annede şayet aşikar veya gizli enfeksiyon bulguları bulunuyorsa servikal serklaj atılmaması gerektiğini öneriyor.
Karından Dikiş Tedavisi Tedavi Şansını Artırıyor
Geçmişinde vajinal yoldan servikal serklaj atılan ve başarısız sonuçlanan vakalarda, rahim ağzı deforme, nedbe dokusu nedeniyle zarar görmüş ve teknik açıdan etkin vajinal yoldan serklaj atılamayacak grup ile rahim ağzı kanser öncüsü ve kanser gibi nedenlerle alınmış olan grupta karından yani abdominal yoldan dikiş atılması tedavi şansını artırıyor.
Kapalı yolla; yani laparoskopik yolla abdominal serklaj atılması, hastanede kalış süresinin kısa olması, ameliyat sonrası ağrının minimal olması ve hastaların çok kısa sürede normal hayatlarına dönebilmesi gibi avantajlar nedeniyle tercih sebebi oluyor.
Serklaj Yöntemi Herkese Önerilmiyor
“Rahim ağzı açıklığı oluşmuş hastalarda aktif doğum ağrısı, kanama ve su gelmesi gibi durumlar varsa dikiş atmaktan kaçınmak gerekiyor. İkiz gebeliklerde birinci bebeğin doğumundan sonra ikinci bebeğe yaşam şansı tanımak amacıyla literatürde bazı yüz güldürücü vakalar olsa da genel olarak anne ve bebekte oluşabilecek ciddi enfesiyon riski nedeniyle bu uygulamalar günümüzde önerilmiyor”
SPOT: Dünya Sağlık Örgütü’ne göre; 20. gebelik haftasından sonra doğumun ister ağrıların başlaması veya suyun gelmesi isterse de başka bir nedenle 37. gebelik haftasından önce gerçekleşmesi “erken doğum” olarak adlandırılıyor.
